Oorspronkelijk komt dit schatje uit de berggebieden van Noord-, Oost- en Zuid-Europa. In Nederland en België komt ze hier en daar verwilderd voor.
Het grondstandig rozet is behaard vandaar de naam Hieracium (wollig). Ze kruipt niet hinderlijk verder met wortelstokken en zaait zich sporadisch uit via schattige pluisjes.
Ze is waardplant voor Kleine Vos, Morgenrood en kleine Parelmoervlinder.
We laten ze hier ook verwilderen in een van onze biotoopjes.
'Friesdorfer Orange' is een professioneel ras met grote oranje vruchten en sierlijk grijs blad..
Alle duindoornbessen hebben een zeer hoog vitamine C gehalte. Ze rijpen vanaf augustus.
Duindoorn heeft stekels en kan als een ondoordringbare haag worden ingezet.
In tegenstelling tot de meeste andere rassen is 'Friesdorfer Orange' zelfbestuivend. Ze kan ook andere rassen bestuiven waarbij de bestuiving vaak nog beter is dan wanneer je twee dezelfde plant.
'Leikora' is een rijkdragend vrouwelijk professioneel productie ras met smal zilver blad.
De bessen rijpen in september en zijn zeer rijk aan vit CAEKB... en geschikt voor consumptie maar je kunt ze ook voor de vogels laten hangen. Ze blijven dan tot eind januari kleurrijk.
Voor betere bestuiving heb je nog een mannelijke plant nodig, zoals: 'Pollmix'. Een per negen is voldoende.
Om te zorgen dat Duindoorn goed vrucht draagt plant je voor elke 9 vrouwelijke planten een mannelijke.
Dit is de meest gebruikte stuifmeeldonor voor dat doel.
Wel onopvallende mannelijke bloemetjes en heerlijk smal glanzend zilver blad, maar geen bessen dus.
'First Gold' is een door Wye College ontwikkeld en in 1996 geintroduceerd bierras met grote decoratieve bellen, geschikt voor alle soorten bier. Het bevat 6-9% alpha zuren en is zeer ziekte resistent.
Het heeft een pittige mild bittere, fruitige sinaasappelsmaak met soms zoete aroma's van geranium en magnolia.
Dit ras blijft met 150 tot 350 cm veel lager dan andere rassen.
Handig ook voor de wat kleinere biertuin.
Dit is een echt bierras. Dus een gestekte en gegarandeerd vrouwelijke plant.
Hopbellen verschijnen alleen aan een vrouwelijke plant. Wanneer ze wordt bestoven door een mannelijke plant wordt de hop te bitter. Hop groeit zeer snel en kan elk jaar opnieuw tot 10 meter hoog worden.
Jaag haar in een boom of drapeer haar over een afdak. Laat een deel van de oude stengel zitten zodat ze daar volgend jaar langs omhoog kan klimmen.
'Nordbrau' is een bekend vroeg ras voor het brouwen van bier. Het is een sterke groeier. De hopbellen zijn rijk aan bitterstoffen, de grondstof voor bier, met 8-9% alpha-zuur.
Dit zijn uiteraard gestekte planten, dus altijd vrouwelijk. Mannelijke planten in de buurt zijn ongewenst omdat de bellen dan zaad vormen en te veel bitterstof.
Hop heeft ruwe stengels en groeit 12 cm per dag. Jaag ze een boom in.
De jonge scheuten worden als delicatesse gegeten.
Dit professionele ras bierhop is recent ontwikkeld in Hallertau, het grootste aaneengesloten teelt gebied voor hopbellen.
Het heeft een aangenaam aroma van chocola, menthol en een vleugje ananas.
Het is een laat zeer gezond ras met een hoge opbrengst. vanwege ziekteresistentie geschikt voor biologische teelt en alle moderne biersoorten.
?-zuur 19-23%
?-zuur 4-6%
Dit bierras heeft een mild, zoet aroma.
Hop is tweehuizig, alleen vrouwelijke planten maken bellen. Bierrassen zijn daarom altijd gestekte vrouwelijke plantten. Ze worden behalve voor het brouwen van bier ook in de kruidengeneeskunde toegepast. In België worden de jonge gebleekte scheuten als een delicatesse gegeten. Hop is een zeer snel groeiende klimplant. De ranken kunnen 12 centimeter per dag groeien.
Dit vroege gezonde ras is een verbetering van 'Spalter Spalt' uit het hopgebied bij Nürnberg. Het heeft een goede resistentie tegen verticilium en tegen meeldauw is dus ook geschikt voor biologische teelt.
Het is een vroeg ras met wat minder opbrengst, maar zeer geliefd vanwege haar uitgebalanceerde milde aroma.
?-zuur 4-7 %
?-zuur 2-5 %
Honingbijen en andere insekten laven zich onveranderd graag aan deze rijkbloeiende sierlijke plant. Hyssop heeft een typische zuiverende geur. De bloemen zijn paarsblauw als bij lavendel.
Het is een rijkbloeiende sierlijke historische plant.
Medicinaal werkt hyssop tegen hoofdpijn. als je geen hoofdpijn hebt wordt ze er juist door opgewekt. Gebruik Hyssop met mate.
De witte vorm.
Besprenkel mij met Hyssop Heer en als u dat doet, doe het dan met de witte. (Asperges me, Domine hyssopo alba)
Rijk bloeiende armeluis lavendel met een opwekkend geurtje.
Je kunt er een kruidenthee van maken tegen hoofdpijn, die ook hoofdpijn kan opwekken.
Verplicht onderdeel van elke kruidentuin.
De compacte vorm van gewone hysop, sierlijk en zeer rijk bloeiend met intens diep donker blauwe bloemen.
Op een zonnige plek prima betrouwbaar. Deze wordt veel verward met lavendel in onze mediterrane border. Dan zou het meteen de donkerste zijn.
Een bijzondere straffe geur.
Meer bloemen dan lavendel.
Ze komt laat op en lijkt eerst een gewoon, wat traag gras met fel rode punten.
In de zomer wordt de hele plant al snel lichtgevend rood.
In groepen maakt het strijklicht van het najaar haar fenomenaal.
Voor niet te droge rijke liefst licht zure grond.
Een vroege indianenzomer.
Hoewel deze tropische verwant van de heggerank gezonde eetbare knollen produceert koesteren we deze toch vooral om haar sierlijke blad.
Je moet ze vorstvrij overwinteren.
Groente voor potten dus.
Zoete aardappel is een tropisch gewas, de knollen moeten binnen worden overwinterd.
In bloei komen ze bij ons niet. We vinden ze vooral leuk in pot vanwege hun blad samen met andere bladplanten zoals Pennisetum x advena 'Rubrum'.
Ze gaan heerlijk overhangen en produceren een bladwaterval en als het meezit ook nog een eetbare knol.
De knol van deze amusant sierlijke potwoekeraar ontleend haar zoetheid aan inuline. De zelfde suiker al we in aardpeer aantreffen. Inuline wordt snel afgebroken, is niet dik makend en verdraaglijk voor suikerpatiënten.
En dat bronzen blad? Heel aardig toch in pot.
De zoveelste zwarte lis die paars blijkt. Maar wat een fantastisch diepe kleur.
Germanica irissen houden ervan met hun wortelstokken te bakken in de zon liefst in stenige grond die goed opwarmt. Plant ze dus zo dat de dikke wortels aan de oppervlakte blijven.
Gevonden door Schreiner in 1982.
Ze heet onsterfelijk omdat ze nog een paar extra bloemen kan maken na de eerste vlucht. Daar is ze best heel goed in en dat is ook opmerkelijk. Maar de ervaring van Iris is altijd zeer groots en eindig en daarom extra indrukwekkend.
De bloemen geuren bovendien.
Onsterfelijk schoon wit.
In 1964 geïntroduceerd door Wills en genoemd naar een park in Tenessee.
Een midden tot late bloeier in een hartverwarmende kleur en bovendien geurend.
Diezelfde warmte mag je de vlezige wortel geven.
Duitse lis hoort zo te worden geplant dat de wortel opwarmt in de zon.
Voor wie zonder geelvrees tuiniert, deze intensief eidooier gele. Groot, lang en rijk bloeiend en geweldig. Indrukwekkend als het geel van Ferula of Phlomis, een kleur die je bijblijft.
De dikke hoofdwortel van Duitse lis, ofwel Iris Germanica, moet bakken in de zon.
Een ouwe trouwe prijswinnaar. (1943)
Overigens:
Ola Kalá is Grieks voor helemaal prima en daar is het veel gebruikte 'OK' van afgeleid.
Ik had ooit zo'n prachtig gekleurd pak als 12 jarige. De gelegenheid waarbij ik het droeg was aanleiding voor mijn opa op zijn scooter door de sneeuw uit Luxemburg te komen om mij een horloge te schenken met zijn alpinopet onder zijn helm. Dat horloge is inmiddels helaas versleten.
Deze Iris, geïntroduceerd in mijn geboortejaar, zou wel eens een leven lang mee kunnen gaan.
Je mag dit pas echt zwarte bloemen noemen.
Fris groen elegant, zeer smal verticaal blad
Iris chrysographes heeft soms een dun geel netwerk op de onderkant. Verder is de bloem bijna zwart.
De rest van de Itris zijn er plomp bij.
We zaiien ze uit eigen tuin.
Net echt en pure elegantie.
Japanse Lis staat net als Siberische lis liever in wat vochtigere zure bodem.
De bloemen staan als ze helemaal open zijn horizontaals ze hebben ronde kelkbladen.
Deze werd in 1975 gevonden door de Duitse kwekerij Zillmer, het blijft een Japanse Lis.
Een zeer elegante hoge witte Iris uit 1952.
Net als de Germanica's plant je deze ook met hun rhizoom aan de oppervlakte op een droge zonnige plek.
Een puntje van kritiek voor alle lissen: De irisboorrups kan het blad in het voorjaar wat rafelig maken. De plant heeft daar verder geen last van en zonder rupsen zijn er ook geen vlinders.